معماری اسلامی چیست ؟ وریشه های آن از کجا شکل گرفت؟این سوالی است که در طول سالیان منتقدان و محققان زیادی را به خود مشغول کرده است.سوالی که در این جستار سعی برآن شده است با حفظ بی طرفی با نگاه به نمونه های موردی و چگونگی شکل گیری این بناها ی معماری در پی این پاسخ به ان باشد.
 
مصالح مادی،ضرورت های مرتبط با حیاط انسانی ، و تدبیرهای هنری فنی سه موئلفه مهمی است که در کیفیت ایجاد،آرایش و تشکل انداموار معماری سهم تعیین کننده ای دارد ، و فضا حجم و ایستایی از عناصر بنیادین آن به شمار می رود نکته  در خور اهمیت اینکه معمار مسلمان ، درک ژرفی از سرشت مصالحی که با آن کار می کرد داشت.او باسنگ  چون سنگ و باآجر چون آجر رفتار می کرد.او نه با به کار بستن فنونی که سنگ را سبک و در حال پرواز به سمت بالا نشان دهد،بلکه  با استفاده از نقوش هندسی  و اسلیمی،ننقوشی که سبب می شود تا اجسام  مادی،ضمن حفظ سرشت خود ، در برابر نمونه های مثالی شان جلا نیز یابند ،و به ماده شرافت  ببخشند.