چکیده
در تعريف هويت شهر و رابطه آن با عناصرش، توجه به دگرگوني¬ها و تحولات اجتناب‌ناپذير تاريخي و اجتماعي ضرورت دارد. دليل ظهور و شكل‌گيري مداوم مكا¬¬¬¬ن¬ها را در دگرگوني¬ها و تحولات فرهنگي و تاريخ بايد جستجو كرد. اين تحولات سبب مي‌شود كه عناصر جديدي به يك مجموعه اضافه شده، عناصري از آن حذف شوند و به اين ترتيب مؤلفه تاريخی مکا¬ن¬ها كه خود ناشي از تحولات فرهنگي هستند، به  اركان هويتي آ¬ن¬ها تبدیل شوند.
در مطالعات شهري، هويت به واسطه رابطه متقابلي كه با مفهوم فضا دارد و نیز به واسطه نقشي كه در ایجاد تصویر ذهنی از مکان و در نتیجه  كيفيت زندگي شهري ايفا مي‌كند مورد توجه است. از این رو نقش شهر‌ها به عنوان مراكزي براي اشاعه شاخص¬های فرهنگي جوامع پذيرفته شده است،چرا که در فضا‌هاي عمومي است كه روابط متقابل اجتماعي رخ مي‌دهدو به بلوغ مي‌رسد و در حقيقت يك رابطه دروني نزديك ميان فضاي شهري و هويت فرهنگي به وجود می آید. 
بدین ترتیب فضاهای شهری عموماً در طول زمان مشمول یک هویت تداوم یافته تاریخی می شوند.شاخص¬هایی که در تبیین این هویت تاریخی موثر هستند در طی زمان تاثیرات کارکردی مشابهی رادر فضای مورد نظر باعث می شوند. این شاخص¬ها باعث تداوم هویت فضاهای شهری می¬شوند به¬طوری¬که می¬توان به آن یک هویت تاریخی اطلاق کرد. 
می¬توان گفت در میان انواع فضاهای شهری، خیابان¬ها دارای اهمیت ویژه¬ای می¬باشند. از دید عملکردگرایان، خیابان فضایی ارتباطی است که جهت¬دهنده، تقسیم کننده و تقویت کننده ساختار شهر است و آنان که به ادراک محیط اهمیت می¬دهند راه¬ها را مهم¬ترین عامل سازمان یافته در نقشه¬پردازی ذهنی انسان می¬دانند. از طرف دیگر امروزه با برخی از این فضاهای شهری روبرو هستیم که فاقد هویت مثبت و یا واجد نوعی هویت خنثی هستند. از این¬رو با توجه به اینکه هر یک از فضاهای شهری ممکن است در گذشته دارای یک یا چند شاخص هویتی بوده یا هم اکنون قابلیت ارائه چنین کارکردهایی را داشته باشند، می¬توان به کنکاشی در جهت شناسایی و تقویت وجوه شاخص هویت تاریخی آن¬ها اقدام کرد. در این نوشتار پس از تعریف و بازخوانی مفهوم هویت در فضاهای شهری به بررسی شاخص¬های موثر و تداوم یافته در شکل دهی به هویت فضای مورد مطالعه و در انتها به بیان سیاست¬های کلی در جهت تقویت و احیاء هویت آن پرداخته شده است.
 
واژگان کلیدی:
 
هویت ،شاخص¬های تداوم یافته ،فضای شهری، خیابان لاله زار.
 
 
 
مقدمه
هویت در لغت¬نامه دهخدا چنین آمده است: "هويت عبارت است از تشخص و همين ميان حكيمان و متكلمان مشهور است/ هويت گاه بر ماهيت با تشخص اطاق مي‌گردد كه عبارت است از حقيقت جزئي‌ترمی باشد" (دهخدا، 1345: 349). 
در واقع معنای تحت الفظی واژه «هویت» شامل: هستی، وجود، آنچه موجب شناسایی شخص باشد، حقیقت یا ماهیت یک شی یا شخص و ... می¬گردد. 
مفهوم هویت، در زندگی همه انسان¬ها نقش اساسی دارد. به گفته هایدگر " همه¬جا, هر زمان و به هر صورت ممکن، هویت، خود را بر ما تحمیل می¬کند."بنابراین می¬توان برای انسان¬ها, نباتات, مکان¬ها و حتی ملت¬ها هویتی خاص قائل شد. 
فهم هویت پدیده¬ها در فهم این واقعیت نهفته است که مجموع صفات هیچ یک از اجزاء یک گونه با اجزاء دیگر همان-گونه یکی نیست. در واقع مفهوم هویت وابستگی عمیقی با مکان دارد. 
هويت فرهنگي در ارتباط با فضا، مبحثي است كه در مطالعات شهري اهميت بيشتري مي‌يابد. هويت فرهنگي بايد در كنش با حلقه‌هايي باشد كه ازارتباطي متقابل ميان فضا و مردم در شهر‌ها سر‌چشمه مي‌گيرد و ريشه در ارزش¬ها‌ي تاريخي و فرهنگي دارد در این صورت مردم با فضاي شهر ارتباط برقرار مي‌كنند. اين ارتباطات به آن فضا معنايي را مي‌بخشد؛ كه آگاهي مردم نسبت به هويت فرهنگيشان را فعال مي‌كند .(Caves, 2005: 106).
کوین لینچ (1960) هویت یک مکان را به عنوان آنچه که موجودیت مستقلی برای مکان فراهم می آورد یا فرم مشخص و متمایزی از سایر مکان¬ها ایجاد می¬کند تعریف می کند. از این مطلب، تنها این نکته برداشت می¬شود که هر مکانی که مشخصات منحصر به¬فردی داشته باشد، قابل تعریف خواهد بود. به¬طور کلی هویت صفتی است که به هر پدیده¬ای که واجد تصور و تظاهر باشد اطلاق می¬شود خواه این هویت دارای وجوه مثبت باشد یا منفی. در اینجاهویت عاملی است در ایجاد ذهنیت نسبت به موجودات که بر گرفته از خصوصیات ذاتی یا اکتسابی آن¬هاست. در مجال این مقاله نیز با توجه به کلیات استنباط شده از معنای هویت به موضوع شکل¬گیری هویت در فضاهای شهری و مولفه¬های موثر و مبین هویت فضایی آن¬ها در طول زمان پرداخته شده و این موضوع در یک فضای مصداقی مورد بررسی قرار گرفته است.
1. شاخص¬های موثر در شکل¬دهی به هویت فضاهای شهری
در بحث پیرامون مفهوم هویت فضاها ویژگی خاطره¬انگیزی و تعلق خاطر نسبت به آن¬ها یکی از عوامل شکل دهنده به هویت آن¬ها به حساب می¬آید. به بیان دیگر در اینجا با مفهوم هویت مکان سر و کار داریم.
هویت مکان به دو صورت می¬تواند ایجاد گردد. اول توسط ایجاد عناصر و اشکال و فضاهای معنادار و هویت دهنده در مکان و دوم با قرار گرفتن انسان در مکان (نوع فعالیت و آیین و مراسم) به  گونه¬ای که می¬توان گفت که مکان بدون انسان هویتی را دارا نخواهد بود (Carmona,2004 : 68-