بررسی کامل مصلای تهران
 
تاریخچه   
 
 ملاحظات مکان یابی
 
مصلای تهران به عنوان مجتمعی از بناها و فضاهای لازم برای حضور جمعیت‌های میلیونی و برگزاری مراسم عبادی، سیاسی، اجتماعی و انجام فعالیتهای متنوع فرهنگی، آموزشی و هنری نظیر برگزاری نمایشگاههای بزرگ فرهنگی، کلاسهای آموزشی و … می‌بایستی  دارای ویژگیهایی باشد که برای انتخاب آن، معیارهایی از جمله موارد زیر را باید مد نظر قرار داد:
 
- مصلی بایستی در مرکز  جغرافیایی شهر باشد.
- راههای ارتباطی منتهی به مصلی و اطراف آن ، امکان دسترسی آسان و سریع را برای جمعیت بزرگ تهران فراهم  سازد.
- دارای وسعت کافی برای اجرای طرح کامل معماری باشد.
- دارای موقعیت مناسب شهری به لحاظ تأسیساتی و خدماتی باشد.
- حداقل اشکالات را در مسائل حقوقی و نظایر آن به دنبال داشته ‌باشد و امکان تملک اراضی مربوط به آن وجود داشته باشد.
- قابلیت‌های لازم برای رعایت ایمنی مردم را داشته باشد.
بررسی گزینه‌های مختلف مکان مصلی تهران
 
 بر اساس خصوصیات اشاره شده، گروه پیگیری طرح به جستجوی زمین در تهران پرداخت و با بررسی‌های زیاد،  منطقه‌ای‌ در محدوده مرکزی شهر را مناسب تشخیص داد.
 
 برآورد اولیه در مورد مساحت مورد نیاز، حدود یک میلیون مترمربع بوده، به‌ طوریکه بتواند جمعیتی در حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر را در خود جای داده و درعین حال شامل فضاهای زیر نیز باشد:
مسجد، شبستان‌، راه‌های ارتباطی و سطوح شیبدار جهت معلولین، توقفگاه‌، خدمات بهداشتی ‌و وضوخانه‌ها، محل‌های تأسیسات برقی و مکانیکی، فضاهای فرهنگی شامل کتابخانه،‌ موزه، نمایشگاه، مدرسه، محل همایش‌ها و گردهمایی‌های بین‌المللی اسلامی،‌ محلی جهت پذیرائی از میهمانان، قسمتهای اداری مربوط به واحدهای بهره‌بردار، مرکز کمک‌های اولیه، بازار خرید، فضای سبز و غیره .
 
در سال ۱۳۶۱ به دنبال تعیین چنین دور نمایی از مجموعه،‌ مناطق مختلفی در شهر تهران مورد بررسی دقیق و همه جانبه قرار گرفت و در نهایت مکان‌های زیر پیشنهاد گردید:
 
n1 – پادگان ولیعصر (میدان سپاه)
۲ – پادگان حر (خیابان کارگر جنوبی- میدان حر)
۳ – زمین‌های شمال میدان آزادی
۴ – بوستان لاله (بلوار کشاورز)
۵ – اراضی عباس‌آباد
 
موارد فوق در جلسات متعدد مورد بررسی کارشناسی قرار گرفت و در نهایت، پس از نشست‌ها و مذاکرات متعدد با مسئولین ذیربط، نتایج زیر حاصل گردید:
 
 پادگان ولیعصر(عج): به لحاظ  محدودیت فضا  و  عدم  قابلیت لازم جهت  توسعه و نیز عدم وجود   دسترسی‌های کافی، برای تردد ، مردود شناخته ‌شد. بویژه آن که این محل برای وسایل نقلیه و نیز استقرار اتوبوس‌های شرکت واحد، گنجایش لازم را ندارد و قطار مترو از آن منطقه عبور نمی‌کند. همچنین لازم بود که نزدیک به  ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار مترمربع از خانه‌های اطراف پادگان خریداری شود که به لحاظ اقتصادی و نیز مشکلات جابجائی اهالی، چندان دست‌یافتنی نبود.
 
پادگان حر: به دلایل ذکرشده در بند ۱ و نیز موقعیت نامناسب شهری مورد موافقت قرار نگرفت.
برسی کامل مصلای تهران
 
زمین‌های شمال میدان آزادی: به لحاظ نزدیکی به فرودگاه و صدای ناشی از تردد هواپیما‌ها و نیز همجواری با ترمینال مسافربری و به لحاظ عدم مرکزیت آن، مورد قبول واقع نگردید.
 
بوستان لاله: با توجه به اینکه این مکان و معماری آن با عملکرد تفریحی شکل گرفته و درضمن حفظ این بوستان بعنوان فضای سبز مناسب در نزدیکی دانشگاه تهران و مناطق اطراف لازم بود، مورد قبول واقع نشد.
 
اراضی عباس آباد:   همانطور که در نقشه زیر مشاهده می‌شود، این اراضی ‌شامل سه ‌قطعه‌ زمین مجزا می‌باشد که به ترتیب عبارتند از:
 
قطعه شماره یک: از شمال محدود به بزرگراه رسالت، از شرق محدود به ‌خیابان شهید قنبرزاده، از جنوب محدود به ‌خیابان شهید مظلوم آیت‌الله دکتر بهشتی و از غرب محدود به خیابان‌ پاکستان و بزرگراه شهید مدرس
 
قطعه شماره دو: ازشمال محدود به بزرگراه شهید همت، از شرق محدود به بزرگراه شهید حقانی، از جنوب محدود به بزرگراه رسالت و از غرب محدود به بزرگراه مدرس
 
قطعه شماره سه: محدوده جنوب‌ خیابان شهید قنبرزاده و محل فعلی پادگان عباس‌آباد، محدود بین خیابان‌های شهید مظلوم آیت‌الله دکتر بهشتی، شهید مفتح، شهید مطهری و پارسا.
 
همچنین پس از ساخت دو پل بر روی بزرگراه مدرس، ارتباط توقفگاه فعلی بیهقی به عنوان محل توقف خودرو با ورودی غربی مصلی برقرار خواهد شد. هم‌اینک در طرح اصلی مصلی، مجموعه بناهای مربوط به مسجد جامع و صحن‌های آن، کتابخانه، موزه، مرکز اجتماعات، بازارهای سنتی و فرهنگی و … در قطعه شماره یک قرار دارد و سایر زمین‌ها جهت خدمات‌رسانی به این مجموعه (مثل توقفگاه خودرو) درنظر‌گرفته‌شده‌است. قطعه شماره یک، مجموعه اصلی طرح بوده و بناهای مصلی و مسجد جامع تهران، میدان بزرگ شهر و محل یادمان امام خمینی(ره) در آن احداث می‌گردد.