چکیده :
در این مقاله به بررسی مسجد جامع ورامین پرداخته شده است ، ویژگی های خاص معماری بنا و همچنین بررسی مرمت این بنا از جمله اهم سرفصل های این پژوهش است . بناى مسجد جامع ورامین در زمان سلطنت سلطانمحمد‌ خدا‌بنده آغاز مى‌شود. در این جا قسمتى از سفرنامه مادام دیولافوا را که درهنگام بازدید از ورامین در عهد ناصر‌الدین شاه قاجار به رشته تحریر کشیده شده استرا نقل مى‌کنیم ، بارى پس از چهار ساعت راهپیمایى و پایمال کردن محصولمزارع و شنیدن نا‌ملایمات از زارعین بام مخروطى شکل و گنبد میناى مسجدى که در میانمزارع سر بر‌آورده بود از دور پدیدار شد. این دهکده ورامین است. کمى بعد به آنجامى‌رسیدیم و در میان باغ‌ها که دیوار‌هاى گلى داشتند. داخل شدیم. در این باغ‌هادرختان میوه از قبیل گیلاس و زرد‌آلو و گوجه و هلو، جنگل انبوهى تشکیل مى‌دادند. خوشبختانه نظر به توصیه‌اى که دکتر تولوزان به کدخدا نوشته بود ما توانستیم در خانهاو فرود آییم. پس از تعارفات معموله و کمى استراحت به تماشاى مسجد جامع ورامینرفتیم. این بنا در قدیم بسیار عالى و با‌شکوه بوده ولى اکنون ویرانه‌اى بیش نیست. مومنین هم از ترس فرود آمدن طاق براى عبادت به آنجا نمى‌روند.  و بنابراینسیاحت آن مانعى ندارد و هر کس مى‌تواند آزادانه و بدون اشکال به تماشاى این خرابه بپردازد .
 
سایر عناوین موجود :
 
مقدمه :
ساختمان مسجد
تصویر 1 - نمایی از بازسازی سردر مسجد جامع
تصویر 2 - نمایی از مرمت گنبد اصلی مسجد
هنر و معمارى در مسجدجامع ورامین
ملات ساروج
تصویر 3 – نمای داخلی گنبد
تصویر 4 –  محوطه اصلی مسجد
تصویر 5 – نمای خارجی
تصویر 6 - آجرکاری و بخشی از کتیبه‌های ایوان جنوبی مسجد
تصویر 7 – طرح های اسلیمی
تصویر 8 – طرح مادام دیولاقوا از ایوان شرقی مسجد
تصویر 9 – آجرچینی ها
تصویر 10 – نمای ضلع شرقی
تصویر 11 – کتیبه های موجود در مسجد
تصویر 12 – طاق ایوان جنوبی
تصویر 13 – نور در طراحی مسجد
حال به برخی از پلان های بنا توجه نمائید :
پلان 1 - پلان گنبد مسجد
پلان 2 – طرح طاق اصلی
پلان 3 – نمای شمالی مسجد
پلان 4 – نمای غربی مسجد
پلان 5 – پلان اصلی مسجد
پلان 6 - نمای شرقی مسجد
پلان 7 – نمای شرقی دیگری از بنا
پلان 8 – نمای شمالی
پلان 9 – موقعیت مسجد جامع ورامین ، حریم و فضاهای سبز دور آن
پلان 10 – طرح پیشنهادی بازسازی سردر مسجد جامع ورامین
تجمع مرمتگران در مسجد جامع ایلخانی ورامین :