بررسی شهرستان میبد از دیدگاه مهندسی عمران

Word + DWG
فهرست مطالب

فصل اوّل : معرفي اجمالي شهرستان 7
1ـ2 )جمعيت 9
1ـ1ـ2 )توزيع و پراکندگي جمعيت 9
2ـ1ـ2 ) بررسي بعد خانوار 10
3ـ1ـ2 ) بررسي تراکم جمعيت 10
4ـ1ـ2 ) نرخ رشد جمعيت 11
2ـ2 ) ناهمواري ها 11
3ـ2 )پوشش گياهي 11
4ـ2 )مراتع 12
5ـ2 )راه هاي ارتباطي 13
جاده هاي اصلي ارتباطي دهستان بفروئيه به شرح زير است : 13
فصل دوم :شناسائي منطقه (حوزه نفوذ ) 15
1ـ1ـ2 ) موقعيت جغرافيايي و ناهمواري ها : 16
2ـ1ـ2 ) فاصله زماني و مکاني : 16
د : راه هاي ارتباطي 17
4ـ1ـ2 )ارتباطات اقتصادي و اجتماعي 17
1ـ2ـ2) اقليم 19
2ـ2ـ2) مکانيزم بادوطوفان در منطقه 19
3ـ2) بررسي اجمالي  منابع طبيعي خصوصاً آب در حوزه ي نفوذ 20
ب: چاه 22
1ـ3ـ2) منابع آب حوزه نفوذ 22
عمق و جهت جريان آب هاي زيرزميني 23
2ـ3ـ2) کيفيت شيميائي آب زيرزميني 23
3ـ3ـ2) چگونگي بهره برداري از آب هاي زيرزميني 24
4ـ3ـ2) شوري منابع آب زيرزميني و علل آن : 24
4ـ2) بررسي چگونگي سوانح طبيعي نظير سيل و ساير حوادث طبيعي درحوزه نفوذ : 25
1ـ4ـ2) جريان هاي سطحي تهديد کننده و مسيل هاي حوزه نفوذ 25
2ـ4ـ2)تکتونيک و بررسي زلزله منطقه 27
1ـ2ـ4ـ2) فرو نشست زمين و پيامدهاي آن 28
الف) فرسايش انحلالي (حفره اي) خاک: 28
ب)نشست آب خانه 28
1ـ5ـ2) توزيع جمعيت 29
2ـ5ـ2) تعداد و بعد خانوار 30
3ـ5ـ2) ترکيب سني و جنسي جمعيت 30
4ـ5ـ2) بررسي تراکم جمعيت 30
ب) تراکم زيستي (بيولوژيکي) 31
5ـ5ـ2) نيروي انساني و اشتغال:‌ 31
6ـ5ـ2) وضعيت سواد 32
7ـ5ـ2) بررسي مهاجرت: 33
1ـ6ـ2) امکانات آموزشي 33
2ـ6ـ2) امکانات بهداشتي، ‌درماني: 34
3ـ6ـ2) امکانات و خدمات تجاري 34
4ـ6ـ2) خدمات محيطي: 35
5ـ6ـ2) وسايل نقليه عمومي 35
6ـ6ـ2) اماکن عمومي: 35
7ـ6ـ2) اماکن ورزشي: 36
8 ـ6ـ2) امکانات اداري ـ انتظامي 36
فصل سوم: شناسايي روستا 37
1ـ1ـ3) ارتفاعات و ناهمواري ها : 38
2ـ1ـ3) وضعيت اقليمي 38
ج ـ رطوبت نسبي: 39
شرايط اقليمي منطقه: 40
2ـ3) تعين محدوده اراضي کشاورزي و منابع طبيعي روستا 41
3ـ3) بررسي منابع تامين آب آشاميدني و کشاورزي روستا 41
1ـ3ـ3) آب آشاميدني 41
2ـ3ـ2) آب کشاورزي 41
1ـ4ـ3) ساختار سني و جنسي: 43
2ـ4ـ3) پيش بيني جمعيت : 43
نکات مورد توجه در جمعيت روستا 43
6ـ3) شناخت و بررسي علل پيدايش روستا 44
6ـ7ـ3) نوع معيشت: 47
7ـ7ـ3)مراحل توسعه روستا: 47
2ـ9ـ3) آثار و بناهاي تاريخي روستا: 49
3ـ9ـ3) بافت قديمي روستا: 49
13ـ3) شناخت تعيين محدوده محلات و بررسي نطفه ها و مراکز محله 51
3ـ14ـ3) چگونگي دفع فاضلاب و آب هاي سطحي 52
15ـ3) بررسي مصالح ساختماني موجود و کاربرد آن: 53
16ـ3) بررسي معماري و ترکيب فضاهاي مسکوني و واحدهاي همسايگي 54
1ـ16ـ3) ويژگي هاي معماري روستا 54
1-2-16-3)فضاهاي ضروري در خانه هاي روستاي حسن آباد: 57
فصل چهارم : تجزيه و تحليل و ارائه پيشنهادات 59
آب آشاميدني: 60
شبکه برق: 60
خدمات آموزشي: 60
خدمات درماني: 61
امکانات ورزشي ، تفريحي و فرهنگي: 61
شبکه راه هاي ارتباطي: 61
الف ـ راه حسن آباد به محله ده آباد و مهرجرد: 62
ب ـ راه حسن آباد به بيده: 62
ج ـ راه حسن آباد  به بفروئيه: 62
ساير خدمات رفاهي: 62
پيش بيني عملکرد و نقش اقتصادي روستا در آينده: 63
تجريه وتحليل و پيش بيني جمعيت آينده روستا: 63
بررسي مشکلات موجود در توزيع خدمات عمومي و زير بنايي در سطح روستا: 64
1-4)آموزش: 64
3-4) آب، برق و تلفن: 65
4-4)راه: 65
5-4)خدمات تفريحي و ورزشي: 66
5)تجزيه و تحليل شبکه هاي ارتباطي داخل روستا با توجه به نقش و نحوه عملکرد آن ها: 66
1-5)معابر اصلي: 66
2ـ5) معابر فرعي: 66
فصل پنجم : ارائه ظرح هادي 68
1-1) آب آشاميدني: 69
2-1) برق: 69
4-1) راه هاي ارتباطي و معابر: 71
1-4-1) تنظيم شبکه هاي ارتباطي داخل و خارج روستا: 71
5-1)فضاهاي سبز وفضاهاي ورزشي: 72
ب) کاربري معابر: 74
ج)کاربري تجاري: 75
د)کاربري آموزشي: 75
ر)کاربري صنعتي: 76
ز)کاربري مذهبي-فرهنگي: 76
س) کاربري خدماتي: 77
ش)ساير کاربري ها: 77
برگزاري همايش هاي واحد هاي صنعتي منطقه 77
1-5)مقررات تفکيک زمين: 79
الف-مقررات تفکيک اراضي واقع در حوزة مسکوني و تجاري: 79
ب-مقررات تفکيک اراضي واقع در حوزه خدمات عمومي: 79
ج-مقررات مربوط به زمين هاي واقع در مجاور راه هاي فرعي 79
2-9)ضوابط و مقررات کلي احداث ساختمان: 79
3-9)ضوابط و مقررات ساختمان هاي مسکوني 81
4-9)ضوابط و مقررات ساختمان هاي تجاري: 82
5-9)ضوابط و مقررات ساختمان هاي آموزشي: 82
6-9)ضوابط و مقررات ساختمان هاي اداري ودولتي: 83
7-9)ضوابط و مقررات ساختمان هاي بهداشتي ودرماني: 83
8-9)مقررات مربوط به معابر ، گذر بندي و پارکينگ: 83
9-9)مقررات و ضوابط مربوط به احداث باغ واحداث بنا در باغ: 84
10-9)مقررات و ضوابط مربوط به بافت قديم روستا: 84
نقشه های پیوست 86
منابع 98
 
فصل اوّل : معرفي اجمالي شهرستان
 
1ـ بررسي موقعيت شهرستان در استان
شهرستان ميبد با وسعت 1271 کيلومتر مربع با مختصات 32 درجه و 6 دقيقه  تا 32 درجه و 19 دقيقه عرض شمالي و 53 درجه و 36 دقيقه تا 54 درجه و 2 دقيقه طول شرقي  در 50 کيلومتري شمال غرب مرکز استان و در کنار جاده ي مواصلاتي بين المللي تهران ـ بندرعباس (جاده سنتو) قرار دارد و راه آ‌هن تهران ـ جنوب شرق نيز از آ‌ن مي گذرد.
شهرستان ميبد در محدوده ي فلات مرکزي ايران در پهنة وسيع استان يزد از طرف شمال و شمال شرق به شهرستان اردکان ، از جنوب و جنوب غرب به شهرستان صدوق ، از شرق به دشت پايکوهي دم هفت و از سمت غرب به کوههاي ميل گازر و اشنيز محدود مي گردد. ارتفاع متوسط ميبد از سطح دريا 1234 متر است . بر اساس تقسيمات کشوري سال 1377 اين شهرستان شامل بخش مرکزي ، شهر ميبد و دو دهستان به نام هاي بفروئيه و شهداء با 132 آ‌بادي (45 آبادي داراي سکنه) است که 6 آبادي آن(بفروئيه ، حسن آباد ،شهرک افغاني ها،‌ مزرعه بيده ، رکن آباد و مهرآباد ) داراي جمعيتي بيش از 100 خانوار مي باشد. دهستان بفروئيه با وسعت 717 کيلومتر مربع به مرکزيت روستاي بفروئيه داراي 70 آبادي (26 آبادي داراي سکنه )‌ بوده که 4 روستاي آن جمعيتي بيش از 100 خانوار دارند . دهستان شهداء با وسعت 554 کيلومتر مربع به مرکزيت روستاي رکن آباد داراي 62 آبادي (19 آبادي داراي سکنه ) بوده که 2  آبادي آن جمعيتي بيش از 100 خانوار دارند .
اطلاعات مربوط به تقسيمات کشوري شهرستان ميبد در جدول شمارة (1) انعکاس يافته است.
مساحت تعداد بخش تعداد دهقان تعداد شهر تعدادي آبادي
داراي سکنه خالي از سکنه کل آبادي
استان 131549 17 48 20 1361 3572 4714
ميبد 1371 1 2 1 45 87 132
درصد ميبد به استان 96/ 88/5 1/4 5 3/3
جمعيت شهرستان ميبد در سر شماري سال1375 ،59700 نفر بوده است که از اين تعداد 38061 نفر در شهرميبد و21639 نفر در روستا ها زندگي مي کنند بدين ترتيب نسبت شهر نشيني 64 در صد است .
تراکم نسبي جمعيت در شهرستان ميبد 47  نفر و در شهر ميبد 2057 نفردر کيلومتر مربع است شهرستان ميبد  از نظر تراکم جمعيت دومين شهرستان استان پس از يزد محسوب مي گردد.
دهستان ها و آبادي هاي واقع در اين شهرستان بر خلاف بيشتر شهرستان هاي استان نسبتاً پر جمعيت است و از 45 آبادي مسکوني شهرستان آبادي 4 (9 درصد) داراي 250 خانوار و بيشتر بوده و 31 آبادي (69 درصد) کمتر از 20 خانوار جمعيت دارند با اينحال 74 درصد از کل جمعيت روستايي اين شهرستان در آبادي هاي بيش از 250 خانوار زندگي مي کنند و دو آبادي پر جمعيت بفروئيه و شهيديه  در حاشيه شهر ميبد قرارگرفته اند .
بُعد يا متوسط تعداد افراد درخانوارهاي شهرستان ميبد67/4  نفر بوده است. اين نسبت در شهر ميبد 45/4  و در مناطق روستائي آن 79/4  نفر است . ضريب تکفل يا نسبت جمعيت در شهرستان ميبد 16/4  نفر است که اين ضريب در شهر32/4 ميبد  و در مناطق روستايي آن 89/3  نفر بوده است .
از تعداد52840  نفر افراد6 ساله و بيشتر شهرستان ، تعداد 44717  نفر(85 درصد) با سوادند.
نرخ فعاليت يا ميزان علاقه مندي افراد به شرکت در فعاليت هاي اقتصادي در سطح  شهرستان 37  درصد است و از46 هزار جمعيت 10 ساله و بيشتر  شهرستان 17000 نفر خواهان کار و فعاليت  بوده اند .
شاغلان  شهرستان ميبد در سال 1375 ،تعداد 14351 نفر و بيکاران جوياي کار2572  نفر بوده اند که بدين ترتيب نرخ بيکاري 15 درصد محاسبه مي شود . بالاترين نرخ بيکاري در بين  شهرستان هاي استان به اين  شهرستان تعلق دارد.
2ـ بررسي جغرافيا و منابع طبيعي محدوده شهرستان شامل جمعيت ، ناهمواريها ، پوشش گياهي ، مراتع ، راه ها ي ارتباطي و….
1ـ2 )جمعيت
بر اساس سر شماري عمومي نفوس و مسکن سال1375  ،جمعيت شهرستان ميبد بالغ بر59700  نفربوده است . از کل جمعيت شهرستان تعداد 31396  نفر مرد (5/52درصد) و 28304 نفر زن بوده اند که نسبت جنسي معادل111 بوده است .
1ـ1ـ2 )توزيع و پراکندگي جمعيت
به لحاظ اينکه عوامل طبيعي و محيطي نقش بسزايي در توزيع ،پراکندگي و استقرارجمعيت دارند،درشهرستان ميبد ، اين عوامل سبب تفاوت قابل توجهي در توزيع و پراکندگي جمعيت در محدوده مناطق شهري و روستايي شده است . اين تمايز است حتي در محدودة فضائي نواحي مختلف نيز به وضوح قابل درک است . بدين ترتيب مساعدت ها و مسائل زيستي در گستره فضائي شهرستان ، سبب نا متعادل بودن پراکندگي و سهم جمعيت در نقاط روستائي و شهري شده است . در يک بررسي اجمالي به اين نتيجه خواهيم رسيد که محلات بخش مرکزي شهر شامل فيروزآباد ،‌ مهرجرد و شهيديه از تراکم نسبتاً بالائي بهره مند بوده و در نقطه مقابل ، محلات حاشيه اي نظير بيده ، خانقاه و اميرآباد در مقايسه با ساير محلات شهري ،از تراکم کمتري بهره مند مي باشند .شايان ذکر است در دو دهه اخير به دليل توسعه ساخت و ساز ها به ويژه شهرک هاي جديدالتاسيس حاشيه اي همچون شهرک شهداء،شهرک فجر بيده ،شهرک بهمن آباد ،شهرک امام جعفر صادق و شهرک امام بفروئيه ، از تراکم جمعيت بخش مرکزي شهر کاسته و به تمرکز جمعيت در شهرک هاي حاشيه اي افزوده گرديده است يعني شهر ميبد توسعه از بيرون داشته است . از عمده ترين دلايل اين امر مي توان به قيمت بالاي زمين در مرکز شهر، پاسخ به سرريز جمعيتي نقاط پر تراکم شهر ، برنامه يزي هاي نادرست سازمان ها و ادارات ذيربط ، ارزان بودن قيمت زمين در حاشيه شهر ، سهل الوصول بودن امکان ساخت و ساز در اين نواحي و فعاليت شرکت ها و بنگاه هاي ساختماني در اين زمينه بوده است .
2ـ1ـ2 ) بررسي بعد خانوار
نظر به اينکه عوامل متعددي در تعداد و نوع خانوار تاثير گذار مي باشند، بعد خانوار نيز در دوره هاي مختلف زماني و تحت تاثير ويژگي هاي اجنماعي و اقتصادي دچار تغيير و تحولاتي مي گردد . بر اساس سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1375 جمعيت شهري ميبد 38061 نفر در قالب 8548 خانوار بوده که بعد خانوار معادل 45/4 است . در همين سال تعداد 21639 نفر در نقاط روستائي در قالب 4520 خانوار سکونت داشته اند که بعد خانوار معادل 79/4 است بنابراين متوسط بعد خانوار شهرستان ميبد با احتساب جمعيت 59700 نفر معادل 6/4 نفر است .مشخصات جمعيتي شهرستان ميبد به تفکيک نقاط شهري و روستائي به اساس آمار سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1375 در جدول شماره (2) انعکاس يافته است .
مشخصات جمعيتي شهرستان ميبد به تفکيک نقاط شهري و روستايي بر اساس آمار سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1375 در جدول شماره 2 انعکاس يافته است.
تعداد جمعيت مرد زن تعداد خانوار بعد خانوار درصد مرد درصد زن
شهرستان 59700 31396 28304 13068 5/4 6/52 4/47
شهري 38061 20109 18511 8548 4/4 8/52 2/47
روستايي 21639 11287 9793 4520 9/4 2/52 8/47
مأخذ: آمار نامه استان يزد سال 1379
3ـ1ـ2 ) بررسي تراکم جمعيت
شهرستان ميبد با وسعت 1271 کيلومتر مربع (7/1 درصد مساحت استان ) جمعيت 59700 نفر ، داراي تراکم نسبي حدود 47 نفر در کيلومتر مربع است که بعد از شهرستان يزد پر تراکم ترين شهرستان استان محسوب مي شود. به دليل حاکميت شرايط نامساعد اقليمي بر پهنه ي شهرستان ميبد، تفرق و پراکندگي روستاها (به ويژه روستاهاي کوه پايه هاي غربي )، فاصله زياد روستاها از يکديگر و دلايلي نظير اينها، تراکم جمعيت نقاط روستايي منطقه بسيارکمتر از نقاط شهري مي باشد به طوريکه تراکم نسبي شهر ميبد معادل 2057 نفر در کيلومتر مربع و تراکم نسبي روستايي معادل 17 نفر در کيلو متر مربع مي باشد . تراکم نسبي دهستان بفروئيه 95/12 نفر در کيلومتر مربع و دهستان  شهيديه(1) 30/22 نفر در کيلو متر مربع است .
تراکم زيستي (بيولوژيکي )شهرستان مبيد معادل 42/20 نفر در کيلو متر مربع تراکم زيستي شهري معادل 79/11 نفر در کيلو متر مربع و تراکم زيستي روستائي معادل 63/8 نفر در کيلو متر مربع است .(2)
4ـ1ـ2 ) نرخ رشد جمعيت
طي سه دهه گذشته متوسط رشد جمعيت در اين شهرستان معادل 8/2 بوده است اين نرخ در دهه 55ـ45 معادل 8/1 ، دهه 65ـ55 معادل 4/4 و در دهه ي 75ـ65 معادل 2/1 مي باشد.با توجه به رشد جمعيت ½ درصد دهه ي 75ـ65 پيش بيني مي شود جمعيت شهرستان ميبد از 59700 نفر در سال 1375 به 73490 نفر در سال 1385  برسد .
2ـ2 ) ناهمواري ها
ناهمواري ها ي شهرستان ميبد بخشي از ارتفاعات پراکنده ايران محسوب مي گردد که در امتداد شمال غربي ـ جنوب شرقي  د رمحدوده ي استان يزد به چشم مي گردد استان يزد به چشم مي خورد . اين ارتفاعات تمامي بخش هاي غربي منطقه را در بر مي گيرد. در نقطه مقابل ، در بخش شرقي شهرستان ميبد،  اراضي کم ارتفاع مشاهده مي شود که به طور متوسط 1000 تا 1200 متر از سطح دريا ارتفاع دارند . مرتفع ترين نقاط ارتفاعي در اين محدوده مربوط به کوه دمبارت با ارتفاعي بيش از 2700 متر از  سطح دريا در شمال غربي منطقه و کوه لاي زهستي با ارتفاع حدود 2680 متر در جنوب شهرستان است. به استناد نقشه هاي توپوگرافي و مطالعات ميداني ،شهرستان ميبد به طور عمده در محدوده ارتفاعي بين 1300 تا 1800 متر قرار دارد (‌ پائين ترين نقطه ارتفاعي در محدوده شهري معادل 1050 متر در حوالي فلکه وحدت و بالاترين آن معادل 1110 متر در حوالي فلکه شهرداري است )
بنابراين جهت شيب عمومي از جهت جنوب به شمال است و اگر فاصله اين امتداد را حدود 5 کيلومتر در نظر بگيريم شيبي حدود 1 درصد دارا مي باشد که از اين خصيصه  مي توان به سهولت در امر روانابهاي سطحي استفاده نمود . شايان ذکر است قدما نيز از اين موهبت طبيعي در امر انتقال طبيعي آب بصورت قنات و کاريز استفاده مي برده اند .
به طور کلي ناهمواري هاي منطقه از غرب به شرق و از بالاترين ارتفاع به سمت نقاط پست شامل عوارض زير مي شود :
يال هاي کوهستاني ،تپه ماهور ،مخروط افکنه ،‌دشت سر(دشت سر سخت ،دشت سرپانداژ، دشت سر پوشيده )، دشت ريگي ،دشت رسي ، سبخا (شوره زار ) وپلايا.
3ـ2 )پوشش گياهي
تنوع پوشش گياهي تحت تاثير فاکتورهاي مهمي همچون شرايط اقليمي ، توپوگرافي ،‌خاک ،‌فعاليتهاي انساني و غيره شکل مي گيرد . شرايط طبيعي منطقه حاکي از آن است که حيات گياهان اصولاً تحت شرايط دشواري تحقق مي پذيرد زيرا قلت ريزش ها و نزولات جوي (متوسط نرمال حدود 55 ميليمتر )، شدت تبخير(حدود 3500 ميليمتر )،‌ تابش شديد خورشيد ؛ ‌وزش بادهاي نسبتا شديد، کمبود رطوبت نسبي و خشکي بيش از حد هوا وبه طبع آن هجوم طوفان هاي ماسه اي و حتي در بعضي موارد تراکم املاح در سطح زمين و افزايش شوري اراضي بويژه در نقاط کم ارتفاع شرق منطقه و غيره ، رشد و رويش گونه هاي مختلف گياهي را محدود و بسيار مشکل مي نمايد . علاوه بر اين ،‌فعاليت هاي انساني از جمله بهره برداري بيش از حد از مراتع ،‌گسترده شدن محدوده هاي جمعيتي و صنعتي ،‌بوته کني و چراي بي رويه دام و احداث ساختمان در اراضي اطراف روستاها و هر گونه فعاليت ديگري که به نوعي تعادل اکولوژيکي منطقه را به هم مي زند ، سبب شده اند که به تدريج  پوشش گياهي منطقه از بين رفته مي شود ، به گونه اي که در حال حاضر محدود گياهاني که طاقت پذيرش و تحمل شرايط سخت فوق الذکر را دارند بصورت پراکنده در اراضي کم وسعتي در منطقه يافت مي شود و اراضي مناطق مرتفع و کوهپايه اي غرب منطقه که از شرايط اقليمي مساعدتري برخوردارند، به شرط وجود خاک و عدم وجود سنگلاخ ها ، پوشش گياهي متراکم تري دارا خواهند بود.